Akademik Veri Yönetim Sistemi
Olgularla Klinik Eczacılık Çalıştayı, Ankara, Türkiye, 17 Haziran 2021, ss.22
Siklosporin, organ veya kemik iliği nakilleri, romatizmal hastalıklar ve psöriasis gibi immünsupresyonun gerekli olduğu hastalıklar için sıklıkla kullanılan bir ilaçtır. Kan basıncında artış, hiperglisemi, kreatin klirensinde artış gibi yan etkiler sık görülen ve yönetimi iyi bilinen yan etkileridir. Bununla birlikte siklosporin kaynaklı gingival hiperplazi doz ve tedavi süresine bağlı olarak hastaların %25-81’inde görülen ve hastanın yaşamını olumsuz yönde etkileyen bir diğer önemli yan etkidir. Bu yan etkinin yönetiminde vaka bazlı farklı yaklaşımlar mevcuttur. Dış merkezde aplastik anemi ile takipli 24 yaşındaki erkek hastanın aplastik anemi tedavisinin düzenlenmesi için hematoloji servisine yatışı yapılmıştır. Hastanın yatış anındaki lökosit sayısının 950/μL, eritrosit sayısının 2.160x10 3 /μL, nötrofil sayısının 250/μL, platelet sayısının 27.000/μL ve hemoglobin değerinin 6,1 g/dL, olması üzerine hastaya siklosporin tedavisi (6 mg/kg/gün) başlandı, vadi düzeyi 200-400 ng/mL aralığında tutulacak şekilde doz düzenlemesi yapıldı. Tedavinin 36. gününde hastanın diş etlerinde kanama olması üzerine yapılan muayene ile gingival hiperplazi tanısı konuldu. Servisteki klinik eczacı tarafından gingival hiperplazinin siklosporin kaynaklı olabileceği belirtildi ve tedavisi için literatürdeki çalışmalara dayanılarak (1,2) metronidazol 750 mg 3x1 dozda 14 gün boyunca kullanılması önerildi. Öneri hekim tarafından kabul edilerek tedavi başlandı. Tedavinin 10. gününde hastanın fiziki muayenesinde diş etlerinde belirgin bir küçülme görülmesi ve aynı zamanda hastanın şikâyetlerinin azalması üzerine metronidazol tedavisine son verildi. Hastanın aplastik anemi tedavisine halen devam edilmektedir. Gingival hiperplazi, hastanın siklosporin tedavisinde doz azaltımına gerek duyulmadan metronidazol kullanılarak tedavi edilmiş ve aplastik anemi tedavisinde aksama meydana gelmesinin önüne geçilmiştir. Bu olgu çalışmasıyla multidispliner ekibin içindeki klinik eczacı varlığının yan etkilerin yönetilmesinde önemli katkı sağlayacağı gösterilmektedir.
Anahtar Kelimeler: Klinik eczacı; aplastik anemi; gingival hiperplazi; metronidazol; siklosporin