OSMANLI MİRASI ARAŞTIRMALARI DERGİSİ (OMAD), cilt.4, sa.10, ss.111-143, 2017 (Hakemli Dergi)
Yurdumuzun farklı bölgelerinde zengin örnekleriyle karşımıza çıkan ve üzerlerine işlenmiş olan yazı, süsleme ve başlıklarıyla tarih, edebiyat, sosyoloji ve sanat tarihi gibi pek çok alan için büyük önem taşıyan mezar taşları, yapıldığı dönemin düşünce yapısını, dil ve ifade özelliklerini günümüze taşımaları bakımından da dikkat çeken bir özelliğe sahiptirler. Bu açıdan geçmiş dönemlerde kullanılan isimler, kıyafetler, eşyalar, bazı toplumsal olay ve inanışlar gibi Türk kültürünün geçmişini aydınlatan pek çok ipucunu Orhun Kitabeleri’nde, Selçuklu ve Osmanlı mezar taşlarında bulmak mümkündür. Türk sanatı tarihinde önemli bir yere sahip olan mezar taşları başta Hun Devleti olmak üzere Göktürk, Uygur, Karahanlı, Gazneli, Selçuklu ve nihayet Osmanlı Devleti gibi Türk devletlerinin hepsinde var olmuştur. Farklı form ve süslemelerle ölülere duyulan saygı, ölen kişinin anısını yaşatmak, ölümden sonraki hayatın varlığına olan inanç ve kişinin kim olduğunun belirtilmesi gibi nedenlerle her dönemde varlıklarını sürdüren mezar taşları, Hunlarda ve Göktürklerde kurgan ve balbal, Selçuklularda mezar kitabesi, Osmanlılarda ise farklı formlardaki başlıklar şeklinde görülmüştür. Bu çalışmada Malatya’nın en eski mezarlıklarından biri olan ve zengin mezar taşı başlıklarıyla dikkat çeken Osmanlı dönemine ait çok sayıda mezarın yer aldığı ve yaklaşık 250 yıllık bir geçmişe sahip olan Sancaktar Mezarlığı ele alınmıştır. Mezarlık oldukça geniş bir alana sahiptir. Bu nedenle mezarlığın tamamının incelenmesi daha geniş kapsamlı bir çalışmayı gerektirdiğinden burada mezarlığın sadece güney bölümündeki mezar taşları ele alınmıştır.
Tombstones, which are very important in history, literature, sociology and art history, with their writing, ornamentation and titles, which have come to our face with their rich samples in different regions of our country and which have been anticipated with their rich specimens, they have a feature. n this respect, it is possible to see many clues illuminating the past of Turkish culture such as names, clothes, articles, certain social events and beliefs used in the past periods in the Orhun inscriptions, Seljuk and Ottoman tombstones. The tombstones, which have an important place in the history of Turkish art, existed in all of the Turkish states such as Göktürk, Uyghur, Karahanli, Gazneli, Seljuk and finally the Ottoman State. Tombstones that persist in their existence in every period, such as respect for the different forms and ornaments, to live the memories of the deceased person, to belief in the existence of life after death, and to whom the person is to be mentioned, and tombs in the Huns and Gokturks, tombs in the Seljuks, and headings in different forms in the Ottomans They were considered. In this study, the Sancaktar Cemetery, which is one of the oldest cemeteries of Malatya and has a history of about 250 years, in which many graves belonging to the Ottoman period, attracting attention with their rich gravestone titles, was researched. The cemetery has a very large area. For this reason, the examination of the entire cemetery requires a more extensive study, so here only the gravestones in the southern part of the cemetery were studied.