Anesteziyoloji ve reanimasyon yoğun bakım ünitesinde yatan hastalarda ilaç ilişkili sorunların değerlendirilmesi

Çakır A., Memiş H., Özdemir N., Gün Z. Ü.

8. Ulusal Hastane ve Kurum Eczacıları Kongresi, Antalya, Türkiye, 9 - 12 Mart 2022, ss.48

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: Antalya
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.48
İnönü Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

AMAÇ

Bu çalışmada, anesteziyoloji ve reanimasyon yoğun bakım ünitesinde yatan hastalarda ilaç ilişkili sorunların (İLİS) klinik eczacı tarafından tespit edilip değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

YÖNTEM

Bu prospektif çalışma üçüncü basamak bir hastanenin anesteziyoloji ve reanimasyon yoğun bakım ünitesinde yürütülmüştür. Çalışmaya 29.11.2021 – 24.12.2021 tarihleri arasında yoğun bakım ünitesinde (YBÜ’nde) yatan ve çalışmaya katılmayı kabul eden hastalar dahil edilmiştir. Hastalara ait verilere hasta dosyalarından ve elektronik hasta kayıt sisteminden ulaşılmıştır. Hastaların YBÜ’nde yatış periyodundaki bütün ilaç istemleri 2 klinik eczacı tarafından prospektif olarak incelenmiştir. İlaç ilişkili sorunların sınıflandırılması Pharmaceutical Care Network Europe-Avrupa Farmasötik Bakım Ağı (PCNE v9.1) kullanılarak yapılmıştır. Böbrek fonksiyonu bozuk olan hastalar için ilaç dozlarının ayarlanmasında Chronic Kidney Disease Epidemiology Collaboration (CKD-EPI) eşitliğinden yararlanılmıştır. İlaçlara ait güncel bilgilere Lexicomp UpToDate®, IBM Micromedex®, Sanford Antimicrobial Therapy Inc® ve Rx Media Pharma® kullanılarak ulaşılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel analizler kullanılmıştır.

BULGULAR

Çalışma süresi içerisinde yoğun bakım ünitesinde yatmakta olan 38 hastanın %44,74’ünde İLİS saptanmıştır. Yaş ortalaması 47,35±25,66 yıl olan, 9’u (%52,95) kadın ve 8’i (%47,05) erkek, toplam 17 hasta çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışma boyunca saptanmış olan toplam İLİS sayısı 45 olup bu İLİS’lere yönelik yapılan önerilerin %97,78’i hekimler tarafından kabul edilmiştir. İLİS’lerin nedenlerine göre dağılımı incelendiğinde %49,05’inin doz seçimiyle ve %22,64’ünün ilaç seçimiyle ilişkili olduğu belirlenmiştir. Doz seçimi ile ilişkili olan İLİS’lerin %19,23’ünü pantoprazol ve %15,38’ini enoksaparin oluşturmuştur. İlaç seçimiyle ilişkili olan İLİS’lerin %16,67’sini Saccharomyces boulardii ve %16,67’sini potasyum klorür oluşturmuştur.

SONUÇ

İLİS'ler yoğun bakım ünitesinde yatmakta olan kritik hastalarda hastalığın seyri ve tedavinin etkinliğini değiştirebilmesi açısından dikkat edilmesi gereken bir konudur. YBÜ’nde mevcut kritik durumların tedavisi ve destek tedaviler nedeniyle daha fazla sayıda ilacın kullanılması İLİS sıklığının artışını da beraberinde getirmektedir. İLİS’lerin önlenmesi kritik hastaların tedaviden en iyi şekilde fayda görmesini sağlamakta ve sağlık bakım maliyetlerini düşürerek ekonomik açıdan olumlu yönde etki göstermektedir. Bu çalışma ile YBÜ'nde 1 ay gibi kısa bir süre içerisinde dahi İLİS’lerin saptanması ve değerlendirilmesinde klinik eczacıların sağlık bakım ekibinde yer almasının sağlık ilişkili çıktıların iyileştirilmesine katkı sunabileceği gösterilmiştir.