Akademik Veri Yönetim Sistemi
Dijital Yayınları, Konya, 2010
Bu çalışma, Osmanlı Hukuk sisteminin işleyişini ve mahkemelere intikal eden davaların nasıl ve ne şekilde kayıt altına alındığını yansıtmaktadır. Bu bağlamda “10 Numaralı Adana Şer‘ıyye Sicil Defteri” kendi döneminde, özellikle Adana bölgesinde işleyişin nasıl cereyan ettiğini ortaya koymaktadır. Defterin ihtiva ettiği i‘lâm, hüccet, ihtidâ kayıtları, mürâsele v.b.vesikalar aynı zamanda toplumun hukûkî durumunu, ferman, buyruldu, berât vb.vesikalar da sosyal, kültürel ve idarî yapıyı aksettirmektedir. Terike defterleri ise toplumun ekonomik yapısı ve hayat standartları ile ilgili ip uçları vermektedir. Sadece bir defterden yola çıkarak kesin bir yargıya varmak İlmî ve objektif olmaktan uzaktır. Sayıları onbinlerle ifade edilen şer’iyye sicil defterlerinin kayda değer bölümü güncellendikten sonra kesin bir yargıda bulunmak daha isabetli olacaktır. Bu alanda; gerek bizden önce bazı hocalarımızın, gerekse grup olarak bizim yapmış olduğumuz bu çalışma her ne kadar bize bir kanaat veriyorsa da, bunların yeterli olmadığı açıktır. “10 Numaralı Adana Şer‘ıyye Sicil Defteri” mahkemelere intikal eden terike taksimi vb.da‘vaların çözümünde “Hanifî fıkhı ağırlıklı İslam Hukuku”nun esas alındığını ve bu da‘vaların çözüm şeklinin “Osmanlı'nın İslam Hukuk Tatbikatı”nı yansıttığı anlaşılmaktadır.