Diklofenak Sodyumun Zebra Balığı (Danio rerio) Larvaları Üzerindeki Teratojenik ve Gelişimsel Toksisitesinin Değerlendirilmesi


Creative Commons License

TURHAN D.

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, cilt.26, sa.1, ss.183-191, 2023 (Hakemli Dergi) identifier identifier

Özet

Bu çalışmada tıpta ve veteriner hekimlikte ağrı ve iltihabı kontrol etmek için kullanılan diklofenak sodyumun (DKFS) zebra balığı embriyoları ve larvaları üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir. Embriyolar 96 saat süreyle 0.21-5.33 mg L-1 DKFS'ye maruz bırakılmış ve bu bireylerin hayatta kalma oranları, kalp atım sayıları, kuluçkadan çıkma oranları ve vücut malformasyonları belirlenmiştir. LC50, EC50 ve teratojenik indeks (TI) değerleri sırasıyla 1.55 ve 0.81, 1.91 olarak hesaplanmıştır. DKFS, hesaplanan TI değerine göre zebra balığı embriyoları için teratojendir. 0.47 mg L-1 ve daha yüksek konsantrasyonlarda DKFS zebra balıklarında, perikardiyal ödem, yolk kesesi ödemi, kuyruk malformasyonu ve omurga eğriliğine neden olmuştur. En sık rastlanan malformasyonlar perikardiyal ve yolk kesesi ödemi olarak belirlenmiştir. 0.7 mg L-1 ve daha yüksek konsantrasyonlarda zebra balıkları larvalarının boy uzunluklarında ve dakikadaki kalp atım sayılarında önemli oranda inhibisyona neden olmuştur. 2.37 mg L-1 ve daha yüksek konsantrasyonlarda DKFS’nin ise zebra balıklarının kuluçkadan çıkma oranlarını %50’nin altına düşürdüğünü göstermiştir. Bu sonuçlar, DKFS'nin zebra balığı gelişimi üzerinde olumsuz etkilere neden olduğunu ve sucul ortama girmesi durumunda su ekosistemini olumsuz etkileyebileceğini göstermektedir.
In this study, the effects of diclofenac sodium (DKFS), used in medicine and veterinary medicine to control pain and inflammation, on zebrafish embryos and larvae were evaluated. Embryos were exposed to 0.21-5.33 mg L-1 DCFS for 96 hours and the survival rates, heart rate, hatching rates and body malformations of these individuals were determined. LC50, EC50 and teratogenic index (TI) values were calculated as 1.55 and 0.81, 1.91, respectively. DKFS is teratogenic for zebrafish embryos based on the calculated TI value. DKFS at concentrations of 0.47 mg L-1 and higher caused pericardial edema, yolk sac edema, tail malformation and spinal curvature in zebrafish. The most common malformations were determined as pericardial and yolk sac edema. At concentrations of 0.7 mg L-1 and higher, it caused significant inhibition in the length and heart rate of zebrafish larvae. It has been shown that DKFS at concentrations of 2.37 mg L-1 and higher reduced the hatching rate of zebrafish below 50%. These results show that DKFS causes adverse effects on zebrafish development and may adversely affect the aquatic ecosystem if it enters the aquatic environment.