2019 YILI TÜRKÇE DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ DİLBİLİMİN ALANLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ


Creative Commons License

MERT E. (Yürütücü)

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2022

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2022
  • Bitiş Tarihi: Temmuz 2022

Proje Özeti

Türkçenin eğitimi ve öğretimi sürecinde dilbilimsel alanlardan ve verilerden yeterince yararlanılmadığı çalışmalarla belirlenmiş ve sunulmuştur. Araştırmadaki kategoriler (Dilbilimin Uygulama Alanları) oluşturulurken alanyazındaki çalışmalardan yararlanılmıştır. Bu araştırmanın amacı 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı’nda yer alan 5.6.7.8. sınıf kazanımlarını dilbilimsel kavramlar bağlamında gruplandırıp incelemektir. Bu bağlamda, 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımlarının oluşturulmasında dilbilimin verilerinden ne ölçüde yararlanıldığı üzerinde durulacaktır. Araştırmanın problem tümcesi “2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı kazanımlarının oluşturulmasında dilbilim verilerinden ne ölçüde yararlanılmıştır?” biçiminde belirlenmiştir. Bu araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Durum çalışması; nitel araştırmalarda yaygın bir şekilde kullanılan ve belli bir olgu ya da durumla ilgili sonuçları ayrıntılandırarak açıklamayı amaç edinen araştırma desenidir. Çalışmanın verileri, nitel veri toplama yöntemlerinden doküman incelemesi tekniği ile toplanmıştır. Bu teknik, araştırılması hedeflenen olgu veya olgular hakkında bilgi içeren yazılı materyallerin analizini kapsar. Bu araştırmada doküman olarak 2019 Türkçe Dersi Öğretim Programı kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen verilerin analizi sırasında nitel araştırmalarda sıkça kullanılan betimsel analiz ve içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmadaki kategoriler oluşturulurken alanyazındaki çalışmalardan yararlanılmıştır (Çağlar 2019; Kıran ve Kıran 2013; Kerimoğlu 2017; Toklu 2015). Dilbilimin Türkçe eğitimindeki uygulama alanları ve çalışmanın kategorileri şunlardır: Sesbilgisi/Sesbilim ve Türkçe Eğitimi; Biçimbilim ve Türkçe Eğitim; Sözdizimi ve Türkçe Eğitimi; Metindilbilim ve Türkçe Eğitimi; Anlambilim ve Türkçe Eğitimi; Sözcükbilim ve Türkçe Eğitimi; Göstergebilim ve Türkçe Eğitimi; Uygulamalı Dilbilimi ve Türkçe Eğitimi; Edimdilbilimi / Kullanım Bilimi (Pragmatik) ve Türkçe Eğitimi.