Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2013 - 2016
Bu çalışmada, Tunceli Dağ Sarımsağı'nın (TDS); bazı fitokimyasal
bileşiklerinin tespit edilmesi, in vitro antioksidan kapasitesinin belirlenmesi,
antikanser aktivitesinin ve ratlarda antioksidan enzim düzeylerine etkisinin
belirlenmesine çalışılmıştır. Bu çalışmada fitokimyasal
bileşiklerin belirlenmesi için; ICP-MS ile eser element analizi, GC-MS ile
uçucu yağ analizi ve GC-FID ile yağ asidi analizi yapılmıştır. Antioksidan kapasite; Cuprac ve Total fenolik (Folin-Ciocalteu)
yöntemi, ABTS radikal süpürme, OH. radikal süpürme, H2O2
süpürme kapasitesi, metal şelatlama aktivitesi ve protein oksidasyonu’nun inhibisyonu yöntemleri ile belirlenmiştir. Bu
çalışmada TDS'nın antioksidan enzim
düzeylerine etkisini belirlemek üzere Wistar albino tipi dişi ratlar kullanılmıştır.
Her grupta 8 adet (n = 8) hayvan olmak üzere 5 grup oluşturulmuştur. 1. Grup: Kontrol
grubu, 2. Grup: Sadece 7,12-Dimetil
benz[a]ntresan (DMBA) verilen grup, 3. Grup: 7,12-DMBA’ ya ilaveten uygulama
dozu 250 mg/ Kg/Gün dozunda olacak şekilde TDS verilen grup, 4. Grup: 7,12-DMBA’
ya ilaveten uygulama dozu 500 mg/Kg/Gün dozunda olacak şekilde TDS verilen grup
ve 5. Grup: E vitamini 200 mg/kg (haftada iki kez) verilen grup. Bu şekilde 1
ay boyunca hayvanlar beslenmiş ve sonra kesilip dokular alınıp deney yapılmıştır.
Yapılan analizlerde, TDS’ndaki eser elementler mg/Kg (ppm) olarak; K (4207), Ca (518.1), Mg (376.5), Na (119.7), Fe (15.9), Zn (9.24), Mn (2.48), Se (1.03), Cu (0.54) ve Ni (0.33) olarak, TDS
uçucu yağının ana bileşenleri DATS (% 30.90) ve DADS (% 28.30) olarak ve TDS yağ asidi metil esterlerinin temel
bileşenleri; oleik asit
(% 27.19) ve linoleik
asit
(% 19.46) olarak bulunmuştur. Yapılan
in vitro deneylerde Tunceli Dağ Sarımsağı’nın, standart antioksidanlara
yakın bir antioksidan aktivite gösterdiği belirlenmiştir. Yapılan in vivo deneylerde ise; genel olarak TDS'nı alan
gruplarda diğer guruplarla karşılaştırıldığında, katalaz (CAT) enzim
düzeylerinde böbrek dokusunda anlamlı artış olmuştur. Süperoksit dismutaz (SOD)
enzim düzeyleri genel olarak tüm dokularda anlamlı artış göstermiştir. Sadece
karaciğer dokusunda çalışılan glutatyon peroksidaz (GPx) enzim düzeyleri de
anlamlı azalma göstermiştir. Ayrıca total glutatyon (GSH) düzeyleride anlamlı
olarak artış olmuştur. Malon dialdehit (MDA) düzeylerinde; karaciğer ve kalp
dokularında anlamlı azalma olmuştur ki bu da TDS'nın dokuları, DMBA'nın
oluşturduğu lipit hasarına karşı koruduğunu göstermektedir. Tunceli Dağ Sarımsağı’nın, E vitamininden daha
kuvvetli bir antioksidan olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca bu çalışmada
Allium Tuncelianum ekstraktıyla, LS174t, SW620 ve MDA-MB 231 kanser hücreleri
üzerinde antiproliferatif aktivite ile antikanser çalışması yapılmış ve Tunceli Dağ Sarımsağı’nın derişiminin artması bu hücre hatları üzerinde
ortalama % 10’luk bir inhibisyona neden olmuş yani hücre proliferativesi azda
olsa baskılanmıştır.
ANAHTAR
SÖZCÜKLER: Antioksidan aktivite, Antiprolferatif, Allium Tuncelianum, GC-MS