Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İnönü Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ERKAY KUTLUSOY
Danışman: Müslüm Murat Maraş
Özet:
Yürütülen çalışmada bağlayıcı malzeme olarak yüksek fırın cürufu (YFC), tuğla tozu ve
sönmüş kireç kullanılarak üretilen geopolimer tarihi yapı harçlarının mekanik özellikleri
incelenmiştir. Standart tarihi yapı harcı kireç esaslı olduğundan geliştirilen geopolimer
harçların da kireç esaslı olması sağlanmış, karışımlarda kullanılan sönmüş kireç miktarı
sabit tutulup, bağlayıcı malzemenin ağırlıkça %48’i oranında kullanılmıştır. Optimum
karışımı bulmak adına yüksek fırın cürufu (YFC) bağlayıcı malzemenin ağırlıkça %29,
%33, %38 ve %43 oranlarında kullanılırken, tuğla tozu ise bağlayıcı malzemenin ağırlıkça
%10, %14, %19 ve %24 oranlarında kullanılmıştır. Ayrıca aktivatör olarak farklı
molaritelerde potasyum hidroksit (KOH), sodyum hidroksit (NaOH) çözeltileri kullanılmış,
sodyum hidroksit (NaOH) çözeltisi kullanılarak gerçekleştirilen üretimler sodyum silikat
(Na2SiO3) sıvısı ilavesiyle tekrarlanmıştır. Aktivatör miktarı kıvam durumuna göre
ayarlanmıştır. Agrega miktarı ise sabit tutulup, 0-2 mm tane çapında dere agregası
ağırlıkça bağlayıcı malzemenin iki katı kadar kullanılmıştır. Ayrıca standart tarihi yapı
harcının üretimi gerçekleştirilmiş ve bu sayede geliştirilen geopolimer tarihi yapı harcıyla
mekanik özellikleri kıyaslanabilmiştir. Numuneler üzerinde yapılan basınç dayanımı
testleri sonuçlarına göre en yüksek nihai dayanımı veren harç üretimi K56 numaralı
karışımdır. Mekanik özelliklerin yapı elemanları üzerinde incelenebilmesi için model
duvar birimleri ve kemer sistemleri üretilmiştir. Numuneler üzerinde gerçekleştirilen
basınç dayanımı testlerinde geopolimer tarihi yapı harcı standart tarihi yapı harcına göre
çok daha etkili sonuçlar vermiştir. Duvar birimleri üzerinde yapılan basınç ve kesme
dayanımı testlerinde de geopolimer tarihi yapı harcında standart tarihi yapı harcına kıyasla
etkili sonuçlara ulaşılmıştır. Kemer sistemlerinde ise standart tarihi yapı harcı ile üretilen
kemer elemanının eğilme dayanımında geopolimer tarihi yapı harcına kıyasla daha yüksek
değerlere ulaşılmasına karşın deplasman ölçütleri değerlendirildiğinde geopolimer tarihi
yapı harcı ile üretilen kemer sisteminin daha sünek bir davranış sergilediği görülmüştür.