TÜRKİYE'DE DİYANETİN SOSYAL HAYATA ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI PROJESİ


Creative Commons License

YILMAZ H. (Yürütücü), TUNCEL G., TOPBAŞ H., BAYHAN V., BEKİROĞLU H.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2023

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Temmuz 2019
  • Bitiş Tarihi: Ağustos 2023

Proje Özeti

Dinin toplum hayatına etkisi geçmişten günümüze araştırmacıların ilgisini çeken bir konu olmuştur. Bu kapsamda dünya'da pek çok araştırma yapılmış ve yapılmaya da devam etmektedir. Türkiye'de bu konu gündeme geldiğinde genel olarak cemaat ve tarikat tipi yapılar öne çıkmıştır. Oysa Cumhuriyet dönemi Türkiye'sinde Diyanet İşleri Başkanlığı toplumun inanç ve ibadetle ilgili ihtiyaç ve beklentilerinin karşılanması hususunda etkili olan kurumların başında gelmektedir. Ülkedeki din devlet ilişkilerinde devletin belirleyiciliğini esas alan laiklik ilkesi, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın daha bir önem kazanmasına zemin hazırlamıştır. 2000 sonrası dönemde insan kaynağı sayısında yaşanan artış başta olmak üzere ülkede ve dünyada meydana gelen ekonomik, sosyal, siyasal, kültürel değişim kurumun toplum hayatına etkisi düzeyinde de değişikliğe neden olmuştur. Kurumun toplum hayatına etkisinin ne düzeyde olduğunu ortaya çıkartmak oldukça güçtür. 
Kurum, diğer bir çok kurum gibi kendi durumunu değerlendirmeye yönelik araştırma, denetim ve analizler yapmakta veya yaptırmaktadır. Ancak, ülke ve toplum açısından önemli bir yere sahip olan bu Anayasal kurumun dini hayata etkisi yanında, sosyal hayata etkisinin belirlenmesine yönelik bilimsel çalışma(lar) yapılması da kurum başta olmak üzere ülke açısından bir gerekliliktir. 
Yapılacak bu çalışmada sosyoloji, iletişim, siyaset ve yönetim bilimi ile ilahiyat gibi farklı alanlardan uzman kişiler, Diyanet İşleri Başkanlığı'nın ülkenin sosyal hayatına etkisini belirlemeye çalışmaktadır. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın halka en yakın personeli olduğu düşünülen camilerdeki din görevlileri (imam hatip ve müezzin kayyum) üzerinden yürütülecek bu çalışmada iki yönlü yürütülecektir. Bir taraftan kurumun sosyal hayata etkisi konusunda halkın algı veya değerlendirme düzeyi belirlenmeye çalışılırken, diğer taraftan ise camilerdeki din görevlilerinin bu konudaki algı ve değerlendirme düzeyi belirlenecektir. Çıkan sonuçlar birbiriyle karşılaştırılacak ve farklı açılardan analizler yapılacaktır.